De verborgen kosten van zieke werknemers; dit wist je nog niet!

Nederland is koploper in de wereld, nergens ter wereld moet een werkgever zo lang het loon doorbetalen als in Nederland. Maar liefst 104 weken moet het loon worden doorbetaald, zelfs als de werknemer helemaal niet kan werken. De politiek discussieert openlijk over de mogelijkheid om die termijn te verkorten. In 2015 heeft het Centraal Planbureau uitgerekend wat een verkorting van die periode naar 52 weken zou betekenen. Minister Asscher kondigde aan dat hij in het voorjaar met een concreet plan komt, maar dat is alleen voor kleine werkgevers tot 10 werknemers. Zieke werknemers kosten voorlopig dus nog veel geld. Maar je wist misschien nog niet dat de loondoorbetalingsplicht nog maar het topje van de ijsberg is qua kosten.

Verschuiving van verantwoordelijkheid voor zieke werknemers

Sinds decennia verschuift de overheid de verantwoordelijkheid en risico’s van zieke werknemers naar werkgevers. De onderliggende gedachte is dat werknemers sneller en beter weer aan het werk geholpen worden, als de werkgever daar een (financieel) belang bij heeft. Eerst werd de loondoorbetalingsperiode verlengd van 6 weken naar 52 weken en uiteindelijk naar 104 weken. Dat zorgde nog steeds voor onvoldoende beperking van de instroom in de WAO en later in de WIA. Dus bedacht Den Haag dat de Ziektewet aangepast moest worden en dat de financiële prikkels voor werkgevers nog vele malen groter gemaakt moesten worden.

In sommige gevallen krijgt de werkgever korting op de transitievergoeding als voor de werknemer een Wajong of WIA-uitkering wordt betaald. In dit ARTIKEL lees je hoe je daar gebruik van kan maken.

BeZaVA

De Wet beperking ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid vangnetters (kortaf de Wet BeZaVa) zag op 1 januari 2013 voor het eerst het levenslicht. In 2014 werden de eerste effecten voor werkgevers duidelijk en dat betekende een flinke verhoging van de werknemerspremies.

De BeZaVa heeft als doel om zogenaamde vangnetters sneller uit de ZW te krijgen en te voorkomen dat zij in de WIA terecht komen. Vangnetters zijn ZW-gerechtigden zonder werkgever. Daaronder vallen werknemers van wie de arbeidsovereenkomst eindigt binnen 104 weken na de aanvang van de ziekte, omdat de bepaalde tijd is afgelopen, omdat het een uitzendkracht is of omdat het om andere redenen eindigt.

 

Werkgevers met een zieke werknemer waarvan de arbeidsovereenkomst eindigt, hadden weinig belang bij re-integratie. Dat gold grotendeels ook voor werkgevers die de loondoorbetalingsverplichting tijdens ziekte hadden verzekerd. Dat is nu anders. Een werknemer die ziek uit dienst gaat heeft direct effect op de hoogte van de premie werknemersverzekeringen, zowel als aanspraak wordt gemaakt op een ZW-uitkering als in het geval de werknemer uiteindelijke en WIA-uitkering ontvangt.

Premie Werkhervattingkas

Zieke en arbeidsongeschikte werknemers die uit dienst gaan zorgen voor een verhoging van de premie Werkhervattingskas (kortaf: premie Whk). Die premie bestaat uit drie delen: ZW, WGA-flex en WGA-vast. Het laatste premiedeel betaal je alleen als je geen eigenrisicodrager voor de WIA bent. Elke werkgever is verplicht om over het loon dat wordt uitbetaald premie te betalen voor de werknemersverzekeringen.

Bij grote en middelgrote werkgevers worden de kosten van de ZW-uitkering van een voormalig werknemer volledig en de kosten van een WIA-uitkering gedurende 10 jaar doorbelast. Kleine werkgevers met een loonsom tot 10 maal de gemiddelde premieplichtig loon hebben daar geen last van, want daar wordt de premie op sectorniveau berekend. Bij middelgrote werkgevers (10 tot 100 maal gemiddelde premieplichtig loon) wordt de premie zowel op basis van de sector als op individuele factoren berekend.

 

Wat dat concreet betekent, laat het volgende (versimpelde) voorbeeld zien:

Een middelgrote werkgever heeft een loonsom van 50 maal het gemiddelde premieplichtige loon = totale loonsom € 1.500.000,-. De ZW-flexpremie kan maximaal 7% bedragen. Een verhoging van de premie met 2% betekent een verhoging van de totale werknemerspremies met een bedrag van € 30.000,-.

Toerekening van uitkeringen

De Belastingdienst bepaalt welke uitkeringen worden toegerekend. Bepalend is of de eerste ziektedag tijdens het dienstverband is geweest. Maar ook werknemers die binnen 28 dagen na het einde van de arbeidsovereenkomst een ZW-uitkering krijgen, komen voor uw rekening. De Belastingdienst kijkt altijd twee jaar terug in de tijd.

 

Maar niet alle ZW- en WIA-uitkeringen van ex-werknemers, mogen worden toegerekend. Werknemers met structurele functionele beperkingen, orgaandonoren, zieken wegens zwangerschap/bevalling en werknemers die eerst een WW-uitkering ontvingen na het einde van de arbeidsovereenkomst, zouden niet aan u toegerekend moeten worden. Maar ook werknemers die ten onrechte een uitkering ontvangen, zouden niet voor uw rekening moeten komen. Daarvoor is het wel belangrijk om op het juiste moment in actie te komen.

Driemaal opgelet werkgevers!

Voor werkgevers zijn er drie momenten die van belang zijn:

1. Ziekteperiode tot 104 weken: Denk niet, het zal mijn tijd wel duren, de werknemer is toch bijna uit dienst. Zet in op re-integratie en zit er bovenop. Is de werknemer weer hersteld uit dienst, dan heb je een betere kans om de schade te beperken;
2. Toekenningsbesluit UWV: het UWV besluit of een werknemer recht heeft op een ZW- of een WIA-uitkering. Jij bent als werkgever belanghebbende bij dat besluit en kan dus bezwaar maken. Ben je van mening dat de werknemer ten onrechte de uitkering krijgt, dan moet je direct actie ondernemen;
3. Toerekening door Belastingdienst; jaarlijks stuurt de Belastingdienst aan het einde van het jaar een beschikking met een overzicht van alle uitkeringen die aan jou als werkgever worden toegerekend. Loop de beschikking nauwkeurig door en controleer of het wel uw (ex-)werknemers zijn.

Tips

• Denk goed na wat het effect is van het aflopen van de arbeidsovereenkomst bij een zieke werknemer. Soms is het verstandiger de werknemer toch een verlenging aan te bieden, zeker als de loonkosten verzekerd zijn;
• Inzetten op re-integratie kan lonen, als dat goed gebeurt. Hou het heft in handen en ga actief bezig met de re-integratie;
• Bezwaar maken tegen een beslissing van het UWV waarmee een ZW/WIA-uitkering wordt toegekend, moet uiterlijk binnen 2 weken bij een ZW-besluit en binnen 6 weken bij een WIA-besluit. Bent u te laat, dan staat het recht op uitkering vast;
• Alleen een advocaat of arts zijn gerechtigd om de medische informatie in te zien op basis waarvan de uitkering is toegekend;
• Ook bezwaar tegen de beschikking van de Belastingdienst moet uiterlijk binnen 6 weken;
• Wellicht is het te overwegen om eigenrisicodrager te worden voor de ZW of de WIA.

Zit je met vragen over een zieke werknemer en heb je hulp nodig, neem dan vrijblijvend contact met ons op.